'Meester, dit moet je zien!' Een leerling laat zijn mobiel zien. Hij speelt op YouTube een filmpje af van zijn klasgenoot. ‘Hij doet echt superdom, lachen!' Op het filmpje zie ik een leerling die druk gebarend een relaas houdt over een computerspelletje. Het verhaal is niet te volgen, maar door de drukke bewegingen en de wat schunnige woordkeus vinden de andere leerlingen het een prachtig filmpje. Wanneer het filmpje afgelopen is valt mijn oog op de comments. Een tweetal opmerkingen van klasgenoten, maar ook één van een (voor mij) onbekend persoon. ‘Je bent een downie’, staat er. ‘O, ik post wel wat terug op hem’, hoor ik een andere leerling zeggen.
Wanneer ik vraag wie er wel eens een filmpje op internet post steekt zeker driekwart van de kinderen een hand op. ‘En wie reageert er wel eens op een filmpje?' vraag ik. Alle leerlingen geven aan wel eens te reageren op een filmpje. ‘Kan iemand een voorbeeld geven van een reactie?’ De leerlingen geven aan dat reacties meestal grappig zijn. Bijvoorbeeld een bejaarde kat zingt beter dan jij. ‘Dat is vet lachen’, merken de leerlingen op.
Ik laat het filmpje zien van zanger Raymond (witte chocolade song). De leerlingen krijgen de opdracht om op een wisbordje te noteren wat zij van deze Raymond en zijn filmpje vinden. Na het filmpje zijn de reacties niet mals. ‘Die knul is niet goed, hij is vast gehandicapt.’ ‘Hij is vet raar, ik zou nooit met hem om gaan.’ Hieruit ontstaat een gesprek. Wat weten wij eigenlijk echt over deze jongen? Eigenlijk helemaal niets. We hebben alleen een filmpje van 3 minuten gezien en daar baseren wij onze mening op. Eén leerling merkt op dat het misschien helemaal niet zo slim is om dit soort filmpjes op internet te zetten. Iedereen kan het namelijk zien. Ik vraag de leerlingen die wel eens een filmpje posten of zij nadenken over wat ze posten. ‘Nee, eigenlijk niet’, antwoordt een leerling. ‘Ik doe gewoon iets grappigs en zet dat op internet.’ ‘Maar niemand kijkt er toch naar.’ Een andere leerling constateert dat dit bij Raymond ook wel eens het geval kon zijn. ‘Misschien heeft hij het gewoon gepost voor zijn klas’, merkt een leerling op. ‘Misschien wel’, antwoord ik. ‘Maar nu heeft hij ruim 2 miljoen views.’
Wanneer ik vraag wie er wel eens een filmpje op internet post steekt zeker driekwart van de kinderen een hand op. ‘En wie reageert er wel eens op een filmpje?' vraag ik. Alle leerlingen geven aan wel eens te reageren op een filmpje. ‘Kan iemand een voorbeeld geven van een reactie?’ De leerlingen geven aan dat reacties meestal grappig zijn. Bijvoorbeeld een bejaarde kat zingt beter dan jij. ‘Dat is vet lachen’, merken de leerlingen op.
Ik laat het filmpje zien van zanger Raymond (witte chocolade song). De leerlingen krijgen de opdracht om op een wisbordje te noteren wat zij van deze Raymond en zijn filmpje vinden. Na het filmpje zijn de reacties niet mals. ‘Die knul is niet goed, hij is vast gehandicapt.’ ‘Hij is vet raar, ik zou nooit met hem om gaan.’ Hieruit ontstaat een gesprek. Wat weten wij eigenlijk echt over deze jongen? Eigenlijk helemaal niets. We hebben alleen een filmpje van 3 minuten gezien en daar baseren wij onze mening op. Eén leerling merkt op dat het misschien helemaal niet zo slim is om dit soort filmpjes op internet te zetten. Iedereen kan het namelijk zien. Ik vraag de leerlingen die wel eens een filmpje posten of zij nadenken over wat ze posten. ‘Nee, eigenlijk niet’, antwoordt een leerling. ‘Ik doe gewoon iets grappigs en zet dat op internet.’ ‘Maar niemand kijkt er toch naar.’ Een andere leerling constateert dat dit bij Raymond ook wel eens het geval kon zijn. ‘Misschien heeft hij het gewoon gepost voor zijn klas’, merkt een leerling op. ‘Misschien wel’, antwoord ik. ‘Maar nu heeft hij ruim 2 miljoen views.’
We bekijken de reacties onder het filmpje. Sommige zijn ronduit schokkend. Het is mooi om te zien dat de leerlingen, wanneer we langer stil staan bij de reacties, zelf ook inzien dat sommige comments alle grenzen te buiten gaan. ‘Normaal let ik er eigenlijk niet zo op’, zegt een leerling.
Nu laat ik een tweede filmpje zien. Een ‘achter de viral’ waarin Gwen Poorten het verhaal achter bekende YouTube filmpjes vertelt. Raymond (nu een stuk ouder) vertelt welke impact het filmpje op zijn leven heeft gehad. Het is een heftig en treurig verhaal.
Nu laat ik een tweede filmpje zien. Een ‘achter de viral’ waarin Gwen Poorten het verhaal achter bekende YouTube filmpjes vertelt. Raymond (nu een stuk ouder) vertelt welke impact het filmpje op zijn leven heeft gehad. Het is een heftig en treurig verhaal.
Na het filmpje laat ik de leerlingen nogmaals opschrijven wat ze van Raymond vinden. Ze roepen woorden als ‘respect’ en ‘vet goed’ of ‘hij kan eigenlijk best goed zingen’. Ik spreek met de leerlingen over deze ‘nieuwe’ mening. ‘Als je het hele verhaal weet, denk je er gewoon anders over’, legt een leerling uit. ‘Als je op een computer iets typt, denk je niet echt aan een ander persoon.’ Al snel concluderen de leerlingen dat ze soms iets langer na moeten denken over een post. Wij worden het uiteindelijk eens over de volgende uitspraak: als ik iets niet recht in zijn of haar gezicht zou zeggen, ga ik het ook niet te posten.
En als ik in mijn Twitter time line kijk, kunnen volwassenen hier ook nog wat van leren…
En als ik in mijn Twitter time line kijk, kunnen volwassenen hier ook nog wat van leren…